Na deel 2 (juli 2023) en de voorbereidingen voor dit seizoen (oktober 2023) nu dan eindelijk het lang verwachte (ehm, door mij in ieder geval 😉) vervolg over compost! Over het maken daarvan en meer… En dat terwijl ik het eigenlijk een beetje druk heb en bepaalde groenbemesters mij bijna overstijgen hier:
Terugblik opzetten eerste compost hopen & Ontginnen
In september lagen de composthopen er zo bij:
In de voorbereidingen voor dit seizoen ben ik opgeschaald van 38 naar 90 groentebedden, zoals in dit blog uitvoerig beschreven. Daarvoor heb ik 60 wilgen moeten rooien 🪓 en heb ik de takken (met blad eraan) gehakseld tot de bergen houtsnippers die je hier ziet.
Door de takken met blad en al te hakselen begonnen deze hopen zelf al het warme composteringsproces, na 2 dagen was de temperatuur in de hoop al opgelopen tot 65° graden Celsius.
Om goed bruikbare compost te maken heb je, zoals in vorige blogs uitgelegd, een goede balans nodig tussen koolstof (C) en stikstof (N). Deze houtsnippers waren, ondanks het blad eraan (dat vooral als stikstofbron gezien kan worden) te rijk aan koolstof, waardoor de compostering niet heeft doorgezet. Dit is ook te zien aan de vele paddenstoelen die op deze hopen begonnen te groeien, een teken dat er vooral schimmelontwikkeling is. Warm composteren is een proces dat vooral door bacteriën / microben gedreven wordt en relatief snel is, afbraak door schimmels is een trager proces.
Om toch wat sneller de houtsnippers in compost om te zetten had ik dus vooral stikstof bronnen nodig. De tuinderij levert nog niet genoeg ‘groen materiaal’ hiervoor en ook de ‘weiden’ die ik speciaal hiervoor heb aangelegd waren nog niet productief genoeg om hierin te voorzien. Inmiddels had ik wel al een externe stikstofbron geregeld om de tuinderij te voorzien van genoeg voedingsstoffen, namelijk Luzerne pellets, een Nederlands plantaardig bemesting product dat overigens vooral als diervoeding gebruikt wordt. Ik probeer volledig plantaardig te telen (op een klein beetje kippenmest na van de kippen die hier rondlopen 😉), dit leek daar een goede oplossing voor!
Deze pellets heb ik dan ook gebruikt om de balans in de nieuwe composthopen tussen Koolstof (C) en Stikstof (N) beter te krijgen.
Nieuwe composthopen opzetten
De gerooide wilgen heb ik ter plekke gehakseld en zodoende op 3 plekken op de tuinderij lag een hoop houtsnippers. Per hoop ben ik deze gaan omzetten in compost hopen:
Dit begint weer met een laag houtsnippers om de grond leggen.
En dit dan weer telkens herhalen (net zoals het maken van lasagne).
Veel warmer is deze composthoop niet geworden. En na een aantal weken toch weer de nodige paddenstoelen op deze hopen:
Een half jaar later nog steeds paddenstoelen, nu weer een andere soort:
Ik had deze hopen al eerder weer moeten omgooien en waarschijnlijk meer stikstof moeten toevoegen om het warme (en snellere) compostering proces goed op gang te houden.
Meer Compost!
Inmiddels was de compost die ik hier als 1 van de eerste investeringen gedaan heb (10 ton aangeschaft in maart 2022) bijna helemaal gebruikt in de voeding van de bodem op de tuinderij:
Gelukkig had ik inmiddels van meerdere buren (dank!! 🙏🙏) tips gekregen voor lokale compost die binnen de gemeente waar de Tuinderij ligt (en ik woon 😉) gemaakt wordt en de grondstoffen ook vandaan komen! Namelijk: ‘natuurcompost’ die door BOV in Emmen wordt gemaakt van maaisel en groen ‘afval’ van de groendienst en particulieren uit de gemeente. Volledig lokaal dus ook vrijwel geheel plantaardig (op wat hemelgeschenken van vogels en andere ‘wilde’ dieren na 😉). Om weer even vooruit te kunnen heb ik in een lading van deze nieuwe compost geïnvesteerd:
Omdat de oprit bij mijn huis / de Tuinder dergelijk gewicht niet aankan kon dit dus weer in de voortuin geleverd worden.
Gelukkig was dit nog redelijk vroeg in het seizoen (begin maart) en had ik dus tijd om deze compost te verplaatsen naar de plek waar deze kan blijven liggen tot gebruik.
Hiermee kan ik dus weer even vooruit!
Eigen compost hopen weer omgooien
De eigen composthopen wilde ik ook verplaatsen om ruimte te maken voor wederom nieuwe groentebedden voor het volgende seizoen (jaja, alles komt een beetje tegelijk nu). Die heb ik dan ook gelijk maar weer omgegooid om het compostering proces er weer goed in te houden, tijdens het verplaatsen:
Ook de hopen midden en achter op het land heb ik maar gelijk omgegooid:
Voor al deze composthopen heb ik wederom luzerne pellets gebruikt om de C/N ratio (de koolstof / stikstof balans) beter te krijgen.
De weiden zijn goed op weg om een deel van deze groene materialen (de stikstofrijke delen) te gaan leveren. Ik laat deze nog even doorgroeien om ervoor te zorgen dat deze echt goed gevestigd zijn en daarmee optimaal maaisel kunnen produceren.
En ondanks ‘Maai Mei Niet’ heb ik deze weide slechts deels gemaaid, om de klavers in deze weide ook een kans te geven om te kunnen groeien, terwijl het gras dat dus niet gemaaid is in het zaad kan komen, zodat dit zichzelf in stand kan houden. Later in de zomer verwacht ik de eerste ‘snede’ maaisel te kunnen ‘oogsten’ om te gebruiken voor het maken van compost…
Ook de groenbemesters die tussen de te oogsten gewassen door op de groentebedden groeien gebruik ik overigens niet voor compost.
Zelfs al staat de groenbemester met zoveel biomassa erbij, zoals op de foto hierboven het geval is, deze wordt vlak voor het uitplanten / zaaien van voor oogst bedoelde groenten gemaaid en ter plekke / tegelijk gehakseld (geklepeld). Dit zorgt er dan ter plekke voor stikstof en organische stof voor een gezond bodemleven en bodemstructuur. Dat scheelt dus weer een hoop ritjes met de kruiwagen op en neer.
Nog meer compost en andere voedingsstoffen…
Al die compost gebruik ik voor voeding van het bodemleven en het beschermen van dit bodemleven en de structuur van de bodem. Dit is een cruciaal onderdeel in het ‘ecosysteem’ hier. Het gaat nu te ver om hier verder over uit te weiden, dat komt in een later (diepte) blog verder aan de orde. Daarin ook meer aandacht voor de voedingsstoffen die ik gebruik om sterke planten en goede oogst te kunnen realiseren, zonder kunstmest en hoofdzakelijk plantaardig zelfs.
Wordt dus weer vervolgd! Tot snel 😉🤗🤗