Eerder deelden we al de ervaringen en inzichten die we in het 1e kwartaal van 2023 opdeden (zogenaamde ‘learnings’, hier), omdat dit jaar in het teken staat van leren houden we dit er graag in, hierbij deel 2!
Terugblik naar het eerste kwartaal
Eerst een vervolg op de bevindingen die we het eerste kwartaal opdeden en de ‘vooruitgang’ die daar in zit.
Kweekkas te warm
De maatregelen die we eerder namen om de kas te koelen (lees: ventilatie) bleek niet afdoende… omdat we door zaaien en de kweekkas hier graag voor gebruiken hebben we schaduw gecreëerd in de kweekkas, met schaduwdoek die we nog hadden liggen en zelfs met wilgentenen matten die we eerder gebruikten als afscherming van de honden ren:
En dan nog is het loeiwarm geworden in de kas:
Dit is te warm voor planten om te ontkiemen en de eerste levensfase door te komen… We zaaien door voor opvolgende teelten, dan maar de zaaitrays buiten neerzetten, in de schaduw achter de kas, van de Wilg die daar staat, ook voor beschutting tegen de (andere) elementen:
En dan komt er (lang verwachte / zeer welkome) regen:
Hier gaan we dan maar weer een nieuwe oplossing voor bedenken 😎
Kerende grondbewerking & Onkruid
Om de hardnekkige groenbemester (gras…) te kunnen beëindigen (dood maken, zodat deze niet terug komt) hebben we de nieuwere bedden eerst gefreesd (helaas). Dit heeft gewerkt! Het gevreesde gras is nauwelijks meer teruggekomen en ook de onkruiddruk uit zaden die lager in de bodem zouden hebben gezeten blijkt tot nu toe mee te vallen 🤞 Dat is goed te zien in dit stuk:
De onkruiddruk in deze bedden is niet meer hoger dan in de andere bedden die gemaakt zijn zonder te frezen. Misschien ook / ongetwijfeld deels omdat hier veel sla tussen uitgeplant is, dat de bodem redelijk snel bedekt, vaak voordat onkruid echt kan doorbreken.
Over Onkruid gesproken
De verwachting was dat dit wel eens heftige vormen kon gaan aannemen, zeker op de zandgrond waar wij op zitten (met leem en veen erin, de bovenlaag toch vooral erg zanderig). Dat valt tot nu toe nog best mee. Er is wel frequent onderhoud nodig, zoals hier in de kolen bedden:
Dit kan uiteraard te maken hebben met de droge periode die we gehad hebben, al hebben we wel wekelijks ook beregend (zie onder). We houden nog even de vingers over elkaar 🤞🤞, het moet nog hoog-zomer worden ook…
Inzichten en ervaringen van verschillende gewassen
Op de socials (instagram, facebook en youtube) deelden we al dat de eerste oogst officieel mislukt was… de spinazie, waar we het eerste bed van 2023 mee ingezaaid hadden is niet tot iets oogstbaars gekomen helaas:
Spinazie mislukt
Deze overwegingen deelden we al op de socials hierover:
🍀 Midden winter heb ik gezaaid. Dat kan met spinazie, dwz dat deze dan ontkiemt, echter is deze in koude en met korte dagen niet genoeg kunnen ontwikkelen / groeien voor een oogst. Ik had waarschijnlijk eerder moeten zaaien (okt/nov) om met grotere plantjes de echt korte en koude dagen in te gaan;
🍀 Of ik had binnen (kweek kas / in huis) moeten zaaien om sterkere planten te krijgen, dan had er echter weinig natuurlijk (🌞) licht geweest voor afdoende groei;
🍀 Om een mooi zaaibed te krijgen had ik een bosmaaier met schoffel gebruikt om oppervlakkig de groenbemesters te schoffelen. In de natte omstandigheden van dit seizoen heeft dit mogelijk bijgedragen aan het verharden van de grond (waar regen en plassen dan vrij spel hebben). Niet optimaal voor goede groei… Ik had dit effect waarschijnlijk kunnen beperken door het klimaatdoek langer over de plantjes te houden;
🍀 Zoals gezegd heb ik na de ergste vorst het klimaatdoek eraf gehaald, ervan uitgaande dat na de ontkieming deze niet meer nodig was. Ik had hier waarschijnlijk beter tunneltjes met klimaatdoek voor in de plaats kunnen zetten om de grond dus te beschermen tegen (slag)regens / overmatig water en nachtvorst.
Genoeg overwegingen dus om komend seizoen beter te doen!
Sla schiet ook door
Dit dus:
En dan is die sla niet meer lekker… hier kwam het doorschieten simpelweg omdat de sla volwassen genoeg was om voor nakomelingen te zorgen. Het warme weer speelde mogelijk ook mee, ik had deze sla echter eerder gewoon al moeten oogsten. Het inzicht hier is dat dit qua timing nogal nauw luistert en dat ik het proces van oogsten en verwerken (schoonmaken, verpakken) van de sla veel efficiënter moet maken, dan wel daar veel meer tijd voor moet inplannen (liefst het eerste…), hierover later zeker meer! Voor nu is dit zeker geen issue, dit is een belangrijk leerpunt en de doorgeschoten sla onderdrukt nog al die tijd onkruid en zorgt ook na verlaat ‘oogsten’ voor de nodige biomassa op de composthoop:
Aardappels komen niet geheel tot wasdom
Ondanks het weren en verwijderen van de plaag die de aardappel heeft te verduren (zoals hier uiteengezet over de Coloradokever), komt een deel van de aardappels niet tot wasdom:
Zoals duidelijk te zien is dit maar een deel van de planten. Mijn verwachting is dat de grond te weinig voedingsstoffen heeft om de planten verder te voorzien. Dit zou een verklaring kunnen zijn, vooral omdat de verschillende planten in hetzelfde bed een verschillende mate van groei (en achteruitgang) laten zien. We gebruiken hier geen kunstmest en op dit deel is alleen een dun laagje compost gebruikt, waarschijnlijk dus te weinig om goede aardappels (planten) te maken. Dan maar een deel vroegtijdig oogsten:
Grillige verschillen in meer bedden
Ook in andere bedden zijn grillige verschillen te zien, zoals bij de boerenkool:
Ook hier verwacht ik dat een verschil in voedingsstoffen / ‘bemesting’ een rol speelt.
Zulke verschillen zijn ook bij de boontjes te zien:
Boontjes zorgen zelf voor hun stikstof voorziening, hier speelt mogelijk een andere voedingstof of de bodem toestand een rol in het verschil in groeikracht. Mijn vermoeden is dat de structuur van de grond hier een rol kan spelen. Dit vraagt meer observatie en analyse en wordt dus ongetwijfeld ook vervolgd.
Plagen
We gaven eerder al een overzicht van de eerste ‘plagen’ die zich hier voordoen op Onze Tiny Tuinderij. Eerlijk gezegd valt dit alles mee; de Colorado kever zien we nauwelijks meer, tot zelfs een paar weken achtereen geen enkele kever of larve, terwijl we deze veelvuldig op de akkers om ons heen zien (totdat daar gespoten wordt).
Ook de slakken blijven nagenoeg onzichtbaar en de vraat die er wel degelijk is, is minimaal en heeft nog geen enkele oogst aangetast. 🤞
Dit geldt trouwens al helemaal voor de reeën en hazen. Die hebben we hier zien lopen, op de wildcamera vastgelegd, en de schade van de reeën aan de haag hebben we veelvuldig gezien, net als de vraat van de hazen aan de groenbemesters. Aan de gewassen op de tuinderij hebben we echter tot op vandaag nog geen vraat van deze ‘grazers’ gezien!
Het enige stuk ongedierte dat we recentelijk ontdekt hebben is de erwtenkever (larve) in de doperwt:
Dit is vooral bij de wat later geoogste doperwten en slechts in incidentele gevallen is hier sprake van. Over een echte plaag kunnen we dus gelukkig niet spreken.
Mogelijk dus dat onze aanpak werkt: diversiteit van gewassen en aanvullende flora, goede omstandigheden voor natuurlijke vijanden van plagen, etc.
We hebben wel een heel specifiek stuk vraat opgemerkt in de tuinderij, waarover in een later blog meer. Hierbij alvast een sneak preview van de veroorzakers die op heterdaad zijn betrapt:
Oh ja, we hadden natuurlijk ook insectennetten geplaatst onder het mom ‘voorkomen is beter dan genezen’. Dat dit werkt zien we nu ook goed. We hebben een stukje kolen in een experimenteer bed dat niet voorzien is van insecten netten, zie het verschil met de kolen die wel onder insectennetten groeien:
Beregenen 🚿 & Regen 🌦️
We schreven al over De Groote Droogte en wat we daar aan gedaan hebben (lees: veel water geven). Gelukkig is vanaf dat moment gaan regenen en meer dan wekelijks blijven regenen! 🙏
Dit betekent dat we sinds 20 juni ook helemaal niet meer water hebben hoeven geven, op 1 bed na waar nieuwe slamix was ingezaaid (dat moet dagelijks nat blijven voor optimale ontkieming). We hebben de afgelopen weken zelfs meer regen dan we daarvoor beregend hebben:
Van week 20 tot en met week 24 hebben we dus beregend, steeds wat meer vanwege de verdere verdamping van het grondwater en toch nog een stuk minder dan eigenlijk nodig (25 mm per week). Vanaf week 25 regen, deze week (28) zelfs meer dan nodig!
Alle gewassen groeien vrolijk verder en in de oogst is geen hapering te zien, het lijkt er dus op dat we afdoende voor bewatering hebben gezorgd.
Bij 1 van de appel bomen lagen er ineens wel een aantal appels op de grond, wat mogelijk door een tekort aan water kan komen:
Mogelijk kwam de druppelirrigatie hier te laat… We hadden overigens dit jaar nog geen fruit oogst verwacht, omdat deze bomen net dit jaar pas uitgeplant zijn.
Update Fruit
Over fruit gesproken, de appelbomen zijn hersteld van de spinselmot die hierin huis heeft gehouden:
Niet al het fruit heeft het overigens gered. De framboos slaat heel moeilijk aan en groeit nauwelijks, een deel is zelfs al vergaan, zo lijkt het. Ook een deel van de druiven die we in de winter hebben uitgeplant heeft het niet gered:
Verder hebben de vele vogels die we hier inmiddels hebben rondvliegen bijna alle aalbes opgegeten voordat we deze hebben kunnen oogsten… dat vraagt dus ook weer om maatregelen, hier overwegen we (volgend seizoen) om vogelnetten op te hangen. Voor nu kan dit geen kwaad, we hadden geen fruit oogst verwacht, dus ‘alles’ was nog komt is pure bonus! Hierover ook later ongetwijfeld meer.
Het Doel dit Seizoen
Over oogst gesproken… daar gaat dit blog nog helemaal niet over. En dat terwijl we in mei en juni al meer dan 70 kilo groenten hebben kunnen oogsten!
Het doel van dit seizoen is immers vooral om zo veel mogelijk te leren. Oogst is een hele mooie bevestiging dat we goed op weg zijn en mede daarmee zeer welkom natuurlijk! Het gaat nu vooral om leren, ontwikkelen, groeien 🌱 Met de inzichten die we hier weer verzameld hebben zien we weer verder uit naar een groeizaam vervolg! (en later dus ook meer over wat we aan gewassen hebben geoogst 😋)
Wordt vervolgd! Tot zover voor nu, hele fijne zomer voor nu 🌞