Niet zo Tiny Wilgen Haag planten

Begin december vertelden we jullie over het planten van Onze Tiny Haag met inheemse soorten bomen / heesters / struiken en de plannen om een haag om de gehele tuinderij neer te zetten, zoals ook in het teeltplan ingetekend is:

En omdat we in de winter gewoon door kunnen gaan met de realisatie van de tuinderij was het tijd om de haag verder serieus uit te planten!

Snoeien en Rooien om de haag te kunnen uitplanten

Op ons erf is vanzelf een bosje ontstaan, door de grond / het terrein jaren lang met rust te laten (door de vorige bewoner) / te negeren. De natuur heeft haar ding gedaan en een bosje gemaakt van pioniersbomen zoals Berk en Wilg, zoals ook in het blog over compost maken aan de orde kwam. Dat bosje grenst aan een greppel van onze buurman boer, die de greppel vrij houdt van planten om deze als afwatering te kunnen blijven laten fungeren. De wilgen die hier zijn gaan groeien verdrukken elkaar en groeien naar het licht, over de greppel heen. Deze worden gesnoeid zodra ze te veel over het land van de buurman heen groeien. Om de andere bomen en struiken in het bosje de ruimte te geven en de buurman niet te hinderen heb ik alle wilgen gerooid die over de greppel heen groeien. Een deel daarvan wordt compost, een ander deel wordt uitgeplant op een andere plek als haag! Wilgen laten zich heel makkelijk stekken: een lange tak de grond in en klaar, grote kans dat de wilg zich vestigt en daar als zelfstandige wilg gaat groeien.

Dit zijn nog betrekkelijk kleine / jonge / dunne wilgentakken, het zou zodoende wel even duren voordat deze volledig tot wasdom komen.

Versnelling van de aanplant van de haag door fantastische buren & betrokkenen

We zijn met verschillende buren hier in contact gekomen en delen daar graag onze plannen met de tuinderij mee. Zo zijn we ook al enorm geholpen met het ontginnen van de eerste stukken productiegrond zoals in het blog over het winterklaar maken van de tuinderij gedeeld. Via deze contacten kregen we zomaar hulp aangeboden in de vorm van 30 serieuze wilgen takken die we konden komen ophalen! Dit zijn takken van knotwilgen van 3,5 tot 4 meter lang en van maar liefst 5 tot 10 centimeter doorsnede! Super fijn natuurlijk, hiermee zou de haag in 1x gelijk serieus vorm krijgen. Eerst maar eens zorgen dat die wilgen takken bij ons konden komen. Daarvoor had ik snel een busje gevonden met lange laadruimte waarin de wilgen uit de wind opgehaald konden worden (aan de andere kant van het land):

Omdat het op dat moment flink vroor konden de wilgen nog niet gelijk de grond in. Ook al is de sapstroom van de takken door de kou gestopt nadat het blad er al af gevallen was, toch is het handig om de einden die de grond in gaan vochtig en bedekt te houden. De greppel rond ons erf bleek hier de beste en makkelijkste oplossing voor:

Na ontdooien grond Wilgen uitplanten! 🌳🌳🌳

Na een aantal dagen dooi was de grond bewerkbaar om de wilgen op hun definitieve plek uit te planten. Ook weer met hulp van onze buren (dank!) werd dit een makkelijk klusje!

Eerst wordt de onderkant van de tak schuin afgehakt, zodat de wilg door de wind niet in het plantgat kan gaan draaien. Vervolgens wordt ook wat van de bast afgeschaafd met de bijl op het deel dat onder de grond komt, zodat daar makkelijk wortels uit kunnen gaan groeien.

Vervolgens is het met de grondboor eenvoudig om een gat van ongeveer 1 meter diep te maken waar de wilg in komt te staan (dus bijna voor 1/3 deel onder de grond).

Meters maken…

En vervolgens is het een kwestie van herhalen!

De coniferen zullen gerooid gaan worden zodra de wilgen zijn aangeslagen en beginnen te groeien. De wilgen hebben veel meer ‘nut’ dan deze coniferen, vooral zodra ze de nodige beschutting gaan geven.

Wat is het nut eigenlijk van deze wilgen / haag?

Ofwel, waarom al deze moeite? Daar zijn meerdere redenen voor, zoals in de permacultuur gedachte ieder element in een systeem meerdere functies kan vervullen. Ik ben op dit moment ’toevallig’ over behulpzame schimmels in de bodem aan het lezen. Daar wordt een belangrijk nut van deze wilgen / haag heel erg helder: vele groenten (bijna alles, behalve kolen, bietjes en nog een enkele soort) hebben baat bij een bepaald type schimmels dat een samenwerking (‘symbiose’) aangaat met de wortels van planten. Deze samenwerking komt erop neer dat schimmels veel beter in staat zijn om voedingstoffen en water uit de grond te halen dan (deze) planten zelf. De planten ruilen deze voedingsstoffen tegen ‘energie’ die ze produceren. Dat wil zeggen, planten maken koolstof uit CO2 uit de lucht, middels fotosynthese (het gebruiken van de energie van de zon / zonlicht) en geven dit als een soort suikers als energie aan schimmels die dit zelf niet kunnen maken. Een perfecte samenwerking dus waar beiden baat bij hebben.

En de wilgen dan? Die kunnen ervoor zorgen dat die schimmels permanent aanwezig blijven in de grond, door als waardplant (soort gastheer) eenzelfde verbinding met die schimmels aan te gaan, die zich vervolgens voortplanten middels sporen en deze zijn dan zeer dicht bij de groentebedden in de tuinderij! Aangezien de meeste groenten eenjarig zijn en dus ieder seizoen nieuw gepland worden, blijven op deze manier deze hulpvaardige schimmels in de grond beschikbaar om nieuwe groenten weer te helpen groeien en zelfs een kick-start te geven vroeg in het seizoen. Voor ‘iedereen’ fijn dus! Bijkomend voordeel: door deze samenwerking worden planten (en dus groenten) sterker en beter bestand tegen ziekten en plagen. Zo kan er ook weer zonder bestrijdingsmiddelen genoeg en gezond geoogst gaan worden.

Naast het voeden en beschikbaar houden van deze schimmels zijn er nog veel meer functies van deze haag / wilgen:

• Het blad en de takken van de wilgen dienen voor compost, het blad automatisch doordat het in de herfst / winter op de groentebedden valt, de takken omdat deze wilgen op de zoveel jaar sterk teruggesnoeid zullen worden (ook om niet te veel zonlicht weg te nemen op de groentebedden);
• De haag zal sterk bij gaan dragen in de biodiversiteit op de tuinderij omdat deze vogels, vlinders en insecten zal aantrekken en gaan huisvesten. Deze helpen op hun beurt voor het gezond houden van de groenten en fruit op de tuinderij door schadelijke insecten / populaties in toom te houden;
• De haag zal een soort windscherm worden waardoor de wind gebroken wordt en de groenten en het fruit beter kunnen gedijen;
• De haag zal zelfs een stukje chemie en grond(water)vervuiling kunnen oplossen, dat wil zeggen, vooral de wilgen in de haag via een ingewikkeld proces dat fytoremediatie heet. In de rand om onze tuinderij heen dus de prima plek hiervoor;
• En ooit zal de haag mogelijk ook reeën uit de tuinderij kunnen gaan weren… tot die tijd gaan we zien wat de impact daarvan kan zijn;
• De 1-jarige takken kunnen vermalen worden als stekpoeder voor de te stekken nieuwe boompjes;
• Cindy geeft nog als tip om de wilgenbast als natuurlijke pijnstiller te gebruiken (vanwege het acetylsalicylzuur dat wat van nature in de wilg voorkomt en als basis heeft gediend om de ‘chemische’ aspirine te ontwikkelen);
• En oh ja, zo’n haag kan ook gewoon mooi zijn (al valt er over smaak te twisten) en niet voor niets steeds meer erkend als cultuurhistorische waarde!

Dankbaarheid & Vervolg

Dank jullie wel Annette, Arie en Dennis voor al jullie hulp en enorme vrijgevigheid hierbij… 🙏🙏 Super om met zulke ‘buren’ samen deze stappen te kunnen realiseren. Het bleken uiteindelijk maar liefst 49 wilgen te zijn die we hiermee hebben uitgeplant en als bonus kregen we ook nog een hele variëteit aan plantgoed mee van Arie om verder uit te planten op de tuinderij. Daar wordt een mens stil en dankbaar van. Ongetwijfeld komt dat in een later blog aan de orde. Met deze wilgen en de Tiny Haag zijn de eerste stappen gezet voor het realiseren van dit stuk ‘natuur’ op Onze Tuinderij, de haag zal verder gevormd worden door uiteenlopende inheemse soorten uit te gaan planten, zoals meidoorn, duindoorn, gelderse roos, egelantier, beuk, etc. Hierover dus later meer!