Het is duidelijk dat het tijd is om te zaaien! 🌱🌱🌱 We gaan natuurlijk niet alle groenten die (of fruit en plantgoed dat) we (gaan) zaaien apart op het blog vermelden. Na het zaaien van het eerste zaad in kweektrays in de kas heb ik nu echter een nieuw opkweek systeem in gebruik genomen dat ik in deze blog graag toelicht. Het gaat hier om het zaaien in ‘potjes’ die gemaakt worden van pure zaai- & stekgrond met behulp van een pottenpers. Daarin gaat we aardappels uitzaaien (dat wil zeggen, zaad waaruit aardappelplanten ontkiemen 😉).
Aardappels uit zaad? 🥔
Jazeker, aardappels kan je ook telen vanuit zaad! Dat is niet gebruikelijk, maar kan dus wel. In het teeltplan staat dat er pootaardappels gepland gaan worden. Dat klopt ook nog steeds, die zijn besteld en onderweg. Je kan echter dus ook aardappel plantjes uit zaad ontkiemen!
De plantjes die uit dit zaad opkomen gaan we in enkele aparte bedden uitplanten, zogenaamde experimenteer bedden, waarin we dit seizoen speciale soorten gaan telen die niet in het teeltplan staan, vooral om van te leren. Deze aardappelplantjes zullen ook niet de grootste aardappels opleveren, maar mogelijk wel mooi pootgoed voor komend seizoen!
Een voordeel van aardappels uit zaad telen is dat deze goed resistent zijn tegen de gevreesde en alom aanwezige phytophthora (of fytoftora, ook wel aardappelziekte genoemd, wat sowieso makkelijker uit te spreken is 😉). We gaan in de experimenteer bedden zien hoe dit zich zal ontwikkelen en kunnen dit dan ook mooi vergelijken met de pootaardappelen die we gaan telen.
Zaai- & stekpotjes maken in nieuwe kweektrays
Hier had ik in Rotterdam al gebruik van gemaakt. Dat was wel op een hele andere, kleinere, schaal:
Nu is er gelukkig de kas waarin ik deze perspotjes kan maken. En dat ook gelijk schaalbaar:
Voor dit systeem heb ik, naast deze pottenpers, ook aparte kweektrays aangeschaft:
Dit is een 3-delig systeem (Garland G135, bestaande uit Garland G17B, G132 en G144, hier gekocht):
- Een kweektray met gaten (zie foto in het midden)
- Een tray zonder gaten (rechts), waar de tray met gaten precies in past en
- Een ‘dekstel’ dat warmte en vocht behoud en werkt als een mini broeikasje
Ook bij dit system kan een teveel aan water dus mooi weglopen, zonder dat de wortels daar in blijven staan. Dat is goed ter voorkoming van (verkeerde) schimmels in de zaai- & stekpotjes en zorgt er ook voor dat je van onderaf water kan geven (door de tray met gaatjes in een andere tray met water te zetten).
Het mooie verder aan deze trays is dat ze precies even groot zijn als de kweektrays van Charles Dowding:
Oftewel, deze trays nemen dezelfde ruimte in op de kweektafel, zodat deze makkelijk uitwisselbaar zijn en daarmee een optimaal / efficiënt gebruikt van oppervlakte mogelijk maken. Vanwege de grondverwarming die hierin verwerkt zit is dat erg nuttig om ook zo effectief mogelijk met die elektrische verwarming om te gaan. Om deze reden is de hele kweekbak precies rond deze afmetingen ontworpen. Zoals eerder aangegeven gaan we hier intensief telen op een (relatief) klein stuk grond, dus beste om hier zo efficiënt gebruik van te maken!
Nu dan echt de perspotjes maken
Deze perspotjes heb ik gemaakt van hetzelfde zaai- en stekmedium dat ik had gemaakt om de peulen in op te kweken (zie hier). Het enige dat ik hieraan toegevoegd heb is (regen)water. En dat is wel even oefenen en testen, deze zaai- & stekgrond moet nat genoeg maar niet te nat zijn om die perspotjes te kunnen maken:
- te droge zaai- & stekgrond zorgt ervoor dat de potjes uit elkaar vallen
- te natte zaai- & stekgrond zorgt er ook voor dat de potjes uit elkaar vallen of dat deze te compact worden waardoor het zaad te weinig zuurstof krijgt voor goede ontkieming / eerste wortel zetting
Het mooie aan die pottenpers is dat als je een batch potjes hebt gemaakt waar je niet helemaal tevreden over bent, je deze weer kan omscheppen tot zaai- & stekgrond en opnieuw kan proberen. Kortom, het is handig om iets te droog te starten en dan telkens wat water toe te voegen totdat je tevreden bent over de potjes die je hebt geperst.
Hiermee is 1 tray binnen een minuut voorzien van perspotjes! Gelijk ook klaar om te zaaien:
Perspotjes klaar, zaaien maar!
Vervolgens is het een kwestie van zaad in de kuiltjes stoppen:
Hierna is het zaad afgedekt, in de helft van de tray met zaai- en stekmedium in de andere helft uitsluitend met vermiculiet. Dit is een test om te kijken wat beter werkt bij dit type zaad.
Waarom dit nieuwe systeem?
We zijn in pure opstart modus op Onze Tiny Boerderij. We brengen ongeveer 600 m2 “in cultuur” / productie dit seizoen, dat ‘moet’ uiteindelijk meer dan 1.500 m2 worden. Alle investeringen zijn afgestemd op die 600 m2 productie en hebben als doel om dit seizoen zo snel mogelijk te leren wat werkt en wat niet. En daarvoor is het handig om te variëren, meerdere verschillende aanpakken te testen dus. En dat met minimale impact op tijd en middelen.
Het voordeel van dit systeem is dat hier (iets) minder plastic voor nodig is en vooral de snelheid van werken (zodra je de consistentie / vochtigheid van het zaai- & stekmedium in de vingers hebt). Binnen 1 minuut was een tray klaar om te zaaien. Dat is nog eens fijn opschalen. En de kosten (lees: investering) van dit systeem zijn bij een grotere schaal ook beter (lees: lager 😉). Het is nu echter nog te vroeg om conclusies te trekken in wat het beste werkt. Sowieso moet eerst alle plantgoed 🌱🌱🌱 maar goed opkomen en uitgeplant worden.
Waarschijnlijk gaat het er uiteindelijk op neerkomen dat voor bepaalde gewassen het perspottensysteem de beter keuze is en voor bepaalde gewassen juist het Charles Dowding systeem. We gaan het zien! Dus later weer meer, tot dan! 🌞