Volgens het Teeltplan zou ik begin februari moeten beginnen met het voor-zaaien van de eerste groenten. In kweekbakken dus en deze op een warme / lichte plaats laten ontkiemen 🌱 We zouden plantgoed / stekjes kunnen kopen, de wens is echter om zo veel mogelijk zelf te doen, om het hele vak van goede groenten en fruit zelf te leren / toe te passen. En daarmee ook weer genoeg werk in de (late) winter.
Het voor-zaaien van groenten is in veel gevallen nodig / handig:
- Omdat je dan eerder kan starten met het laten ontkiemen van zaad, zodat je ook eerder in het seizoen kan oogsten;
- Omdat stekjes die in ‘schone grond’ zijn opgekweekt een voorsprong hebben op ander zaad dat in de grond zit en spontaan zal ontkiemen na het prepareren van een groentebed (ook vaak onkruid genoemd 😉)
Voor het opkweken van zaad in trays heb je wel warmte en (in ieder geval na ontkieming) licht nodig, naast een kweekmedium (‘grond’), water, lucht en wat voedingsstoffen. In huis hebben we niet voldoende licht om zonder kunstmatig licht succesvol plantgoed te maken. Tijd dus om een kweekkas te realiseren! We willen met minimale (fossiele) energie voeding verbouwen, dus in een onverwarmde kweekkas wordt het realiseren van het juiste klimaat nog wel een uitdaging. Hierover meer in dit blog.
Kweekkas inkopen en verwarming regelen
Helaas leek het niet het seizoen om in de buurt een kweekkas via marktplaats of anderszins 2e hands op te kop te tikken… Het teeltplan is niet geduldig, dus dat wordt een nieuwe kopen. Na het nodige research een geschikte gevonden op VidaXL (deze), met genoeg ruimte, goede prijs en beschrijving van een solide kweekkas die jarenlang mee zou moeten kunnen. Ik vind het prima om te investeren in de tuinderij, mits dit voor vele jaren is en ik daarmee terugkerende kosten kan minimaliseren.
Ook het verwarmen van de kiemplantjes behoefde het nodige research. Het is niet de bedoeling om de kas in het geheel te verwarmen. Dat is niet duurzaam genoeg. We eten liefst ook geen verse groenten / fruit buiten het seizoen (verse aardbeien / tomaten in de winter is echt een no-go), die principes zijn hier dus ook relevant. Een slimme, lokale verwarming van alleen wat verwarmd moet worden is dus gewenst. En deze heb ik uiteindelijk gevonden in de vorm van een elektrische verwarmingskabel die maar liefst 5m2 oppervlakte kan verwarmen, met thermostaat om nooit te veel stroom te hoeven gebruiken (deze is het geworden). Elektrische ‘vloerverwarming’ voor kiemplantjes dus! We gebruiken 100% groene stroom, hier komt dus geen fossiele brandstof aan te pas.
Locatie Kweekkas
De kweekkas willen we dicht bij huis omdat je er meerdere keren per dag moet zijn (water geven, ventileren, groei 🌱 bewonderen). Dit is de plek geworden:
Voorbereiding: Coniferen rooien & schutting verplaatsen
De kas komt dus op de plek te staan waar nu coniferen staan:
Deze worden dus als eerste gesnoeid en gerooid:
Ook moest het hek dat hier tegenaan geplaatst was, om de ren helemaal af te sluiten tegen ontsnappende huisdieren, verplaatst worden:
Vergunning aanvragen… of niet?
Vervolgens heb ik gechecked of hier een vergunning voor nodig is. Uit de vergunningscheck van het omgevingsloket blijkt dit nodig te zijn, gelijk maar aan de slag hiermee dus. En dat bleek een enorme hoeveelheid werk…
Anderhalve dag (!) later eindelijk klaar en vergunningaanvraag verstuurd. Binnen 6 weken zou ik reactie krijgen. Die kwam gelukkig behoorlijk snel (binnen 2 weken, tijdens de ‘Kerstvakantie’ zelfs). Conclusie: er is toch geen vergunning nodig… Ehm, fijn, ik kan in ieder geval verder!
Levering van de kas
Inmiddels was de kas ook al bezorgt:
Gelukkig zat er een handleiding bij (hoe gebrekkig die ook bleek te zijn), dat was wel nodig met zo veel verschillende onderdelen:
Starten ‘fundering’
Volgens de online beschrijving zou de kas uitgevoerd zijn met een extra stevig frame. Dat leek uiteindelijk meer op conservenblik:
Deze heb ik uiteindelijk verstevigd met hardhouten verbindingen en piketpaaltjes om toch een beetje stabiliteit te krijgen en de kas te kunnen fixeren aan de grond zodat deze in harde wind niet gaat opstijgen. Het scheelt dat de kas direct achter ons huisje en een rij eiken ligt (die in de winter en begin lente nog geen blad heeft en dus genoeg zon 🌞 moet doorlaten) waar de heersende windrichting vandaan komt.
Aluminium frame van de Kweekkas monteren
Vervolgens was het een kwestie van alle aluminium profielen aan elkaar vastzetten met bouten en moeren. En gelukkig met wat hulp:
In dit stadium alvast kweekbakken realiseren
Ook vanwege de instabiliteit van dit frame leek het handig om eerst de kweekbakken te gaan realiseren alvorens de kas af (en dicht) te maken. Dit zou maatwerk worden, daarvoor eerst een ontwerp gemaakt:
Dit ontwerp diende gelijk als boodschappenlijstje, daarmee dus naar de lokale bouwmarkt:
Vervolgens was het een kwestie van het ontwerp realiseren in het geraamte van de kweekkas:
Met deze kweekbakken erin heeft het frame van de kas eindelijk de nodige stijfheid en sterkte gekregen! En zoals je op de foto’s kan zien heb ik de coniferen ook al die tijd laten staan. Deze zouden namelijk gaan dien als onderstel / ‘poten’ van deze kweekbakken. Het is niet voor niets dat ik precies deze plek op het oog had… De kweekbakken worden met bijna 500 kilo zand gevuld om de vloerverwarming te kunnen laten werken en dit gewicht zou sowieso niet aan het frame van de kas kunnen hangen. Sterker nog, de kas wordt nu juist verankerd aan de grond door het gewicht van dat zand en de fixatie aan de coniferen (en kastanje palen aan de andere kant die we nog hadden liggen van het maken van de ren).
Inhoud kweekbakken opbouwen / invullen
Volgens het ontwerp heb ik vervolgens de kweekbakken verder opgebouwd / ingevuld:
Een heuse ondervloer, ook weer voor gewichtsverdeling en weer als extra stukje isolatie, zodat die verwarmingskabel maximaal nut heeft.
… zodat de stralingswarmte van de verwarmingskabel maximaal naar boven gereflecteerd wordt (dank voor de tip en het meedenken Bart!)
Hier was het tijd om de kas af te maken, die inmiddels, zeker ook met dit gewicht, genoeg stabiliteit had gekregen.
Panelen kas plaatsen
Vervolgens hebben we samen in sneltreinvaart de panelen van de kweekkas geplaatst:
Die panelen bleken echter al gelijk door de wind weg te waaien 😒 Die hebben we dus extra moeten vastzetten met bouten en moeren:
Ook heb ik de panelen van de wanden aan de kweekbakken vastgeschroefd en zelfs aan het frame boven en onder omdat deze door de wind bol gingen staan en weg zouden gaan waaien.
In het kader van verstevigen / fixeren heb ik vervolgens ook de ‘fundering’ voorzien van wat beton om de gehele constructie stijver en steviger te maken:
Ik gebruik liever geen beton, dat is niet echt duurzaam / ecologisch vriendelijk (bij de vervaardiging van beton komt een enorme hoeveelheid CO2 vrij: ‘als Beton een land was, zou dit na China en Amerika verantwoordelijk zijn voor de op 3 na grootste uitstoot van CO2 ter wereld’), deze voorzorg maatregel leek echter niet te voorkomen.
Genoeg gezeur over die kas (goedkoop zou wel eens duurkoop kunnen gaan blijken), verder met het realiseren van de kweekbenodigdheden.
Elektra aanleggen
Voor de verwarmingskabel is elektra nodig. Deze had ik al doorgetrokken naar het kippenhok om de waterbak van de Dames vorstvrij te kunnen houden als we tijdens vorst langer dan een dag van huis zijn. Deze heb ik doorgetrokken naar de kas:
Kweekbakken afmaken en verwarming aanleggen
Met deze elektra kon ik de kweekbakken gaan afmaken:
Eerst nog even de verwarmingskabel testen:
Hek (terug)plaatsen
Als laatste moet nu nog de schutting gemaakt worden om de ren weer helemaal bruikbaar te maken. Omdat we nog een ‘deur’ van de ren in Cindy haar tuin in Rotterdam hadden liggen is die meteen maar ingezet als hek van de kweekkas naar de groentebedden toe. Dat scheelt weer een aantal kilometer lopen dit seizoen 😅
Net op tijd
En volgens het teeltplan (en dus mijn primaire planning dit seizoen) ben ik hier net op tijd mee klaar… hoogste tijd om te gaan voorzaaien! Daarover later / in een volgend blog meer.
Blijkbaar is er dus helaas veel materiaal (aliminium, plastic, beton, hout) nodig om zo ecologisch mogelijk groente en fruit te verbouwen. Dit stuk investering en opbouw van ‘infrastructuur’ is echter nodig om op lange termijn (dwz, over vele jaren uitgesmeerd) zo efficiënt en effectief mogelijk voedsel te kunnen produceren, zoveel mogelijk ook hyper lokaal op deze manier. Nu hopen die kas inderdaad bij een eerste storm blijft staan 😉 (zonder gekheid, we hebben al behoorlijke windstoten gehad, dit lijkt nu OK).