Bij het teeltplan lieten we al zien dat we groente en fruit in afwisselende rijen gaan telen. Lang verhaal kort, dit komt zowel het fruit als de groenten als de bodem en de biodiversiteit ten goede, wat dieren 🐦🦅/ beestjes 🦟🐝🐞🐛🦋🪲 betreft. En daar worden we allemaal beter van 🤗🤗. De winter is de tijd om fruit uit te planten, hier hebben we dan ook een hele tijd naar uitgekeken, nu is dat dan ook een feit en delen we in dit blog het hele proces van fruit inkopen tot en met uitplanten ervan.
Start: excursie naar biologische fruit kweker
Onze buurman had ons getipt om voor fruit naar een kleinschalige, lokale fruit kweker of ‘vruchtboom’ kweker te gaan in de kop van Drenthe. Dank Dennis daarvoor! 🙏 Deze kweker heeft lokale (Noord NL) en veel oude tot zeer oude rassen die het hier goed doen. Het blijkt dat vroeger vooral in Noord Nederland veel fruit gekweekt werd, omdat de koude wind meehielp met het beperken van infectie van fruitbomen door schimmels en volgens mij werd ook de kans op nachtvorst op bloesem hierdoor juist lager, dus hogere kans op meer oogst. Al in de zomer hebben we op een vrij moment een excursie naar deze kweker gepland om eens een kijkje te nemen bij de kweker: kwekerij de Baggelhof.
Na een middag struinen en inspiratie opdoen wisten we gelijk dat we tijdens het ‘verkoop seizoen’ (nadat alle blad 🍂 van de bomen is) hier terug moesten komen om een eerste hoeveelheid fruitgoed te gaan bemachtigen.
Fruitgoed inkopen
Zo gezegd, zo gedaan. Na die excursie was immers ook duidelijker welk deel van de tuinderij we al ‘in cultuur zouden brengen’. Dus waar we precies zouden gaan produceren en daarmee ook hoeveel fruit bomen / struiken we nodig zouden hebben om te starten. Na een mislukte zomervakantie en weer heel veel werk daarna, hebben we in oktober een lang weekend lekker dichtbij in de kop van Drenthe gepland om even tot rust te komen. Om de hoek dus van de kwekerij 😉 Gelukkig konden we precies tijdens dat weekend met de kweker zelf een rondleiding krijgen over de kwekerij en naar de verschillende soorten en rassen kijken.
Bij ontvangst werd al gelijk duidelijk dat we hier met een kweker met lokale en zeer diverse rassen te maken hebben (vooral appels):
Na een zeer inspirerende en uitgebreide persoonlijke rondleiding (dank Lubbert! 🙏🤩) kregen we huiswerk mee, de juiste soorten voor onze tuinderij uitzoeken en dan een bestelling plaatsen.
Het sortiment van de Kwekerij bleek te uitgebreid, dus hebben we een beroep gedaan op de kennis en kunde van de kweker en de verzameling van rassen overgelaten aan de expert met enkele aanwijzingen / wensen van onze kant, zoals een combinatie van vroege en late rassen en verschillende smaken en liefst zo lokaal mogelijk en passend bij de omstandigheden op ons erf (grondsoort, grondwaterstand, etc).
Alle soorten fruitgoed waren beschikbaar, eind januari konden we dan ook eindelijk het fruitgoed gaan ophalen!
Fruitgoed ophalen bij de Kwekerij
Samen met de buurman die ons getipt had om deze kwekerij te bezoeken zijn we het fruitgoed gaan ophalen:
Gelukkig heeft onze buurman hier ook veel verstand van en de middelen voor om al die boompjes en struiken zorgvuldig bij ons op het erf te krijgen:
Zo mogen de wortels van plant- en fruitgoed absoluut niet uitdrogen gedurende het vervoer. En dat gaat heel snel in de wind op de snelweg. Het fruitgoed werd dan ook in de luwte 3x beschermd tegen de (rij)wind.
Dank buurman voor alle hulp, advies en inspiratie hierbij! 🙏🍀
Door hierover in gesprek te zijn met weer andere buren kregen we ook spontaan aangeboden om nog wat doornloze bramen op te halen, perfecte aanvulling hierop! Dank Linda 🙏🤩
Fruitgoed inkuilen
We konden al dit fruitgoed niet gelijk uitplanten. Daar was het weer niet goed genoeg voor, de voorbereiding nog niet klaar en dit zou te veel tegelijk zijn. De wortels mogen nog steeds niet uitdrogen, dus moest het fruit eerst ‘ingekuild’ worden, zoals dat heet.
Ik moest nog een stukje ontginnen in het stuk dat we in productie gaan brengen dit seizoen, namelijk daar waar een bramenstruik had gestaan. Ik had deze zo lang mogelijk laten staan in de hoop nog wat bramen te kunnen plukken, niet gelukt (te droge zomer?), de grond bleef echter met deze struik ook goed bedekt. Nu was het dan tijd om deze struik te verwijderen. Ik moest de wortels hiervan ook uitgraven, zodat de braam niet vrijwillig terug zou komen, dat leverde gelijk de nodige ‘kuilen’ op:
Nee, we leggen geen voedselbos aan. Dit wordt een serieuze tuinderij waar de combinatie van groente en fruit teelt moet zorgen voor een zo biodivers en daarmee / daardoor ‘van nature resistente’ productie van diverse een- en meerjarige soorten bij elkaar.
Laatste voorbereidingen voor uitplanten
De exacte locaties voor het fruit moesten nog bepaald worden, met de meter aan de slag dus op het land:
Met deze maten uitgezet bleek nog 1 boompje gerooid te moeten worden die precies op de plek van een geplande appelboom stond:
De wortel van deze wilg zat ook in de weg. Ik laat het liefst zo veel mogelijk zitten in de bodem om deze langzaam te voeden met wortel resten en een verblijfplaats voor meewerkende schimmels te bieden, deze zat echter te dicht op de plek van de beoogde appelboom en zo’n wilg zal, voor je het weet, gewoon weer terug groeien uit die wortel.
Nu dan echt klaar met alle voorbereidingen en met alle hulptroepen (= Cindy 😉) erbij tijd om uit te gaan planten!
Uitplanten Fruitbomen en struiken
En dat begint weer met het graven van een gat (of in dit geval heel veel gaten 😎):
Vervolgens gaan er wat spoorelementen / mineralen in het plantgat:
Dan boom erin, grond terug en aandrukken. Bij de fruitbomen leggen we ook een groot stuk karton dubbel rondom de boom, zodat wortelonkruid dat nog in de grond zit niet de concurrentie met de boom aan kan gaan. Dit karton vergaat vanzelf (wormen houden daarvan 😉) en dit beschermt het boompje dus in de belangrijke fase van het zich vestigen op de definitieve plek.
Klaar!
Nou ja, klaar, nu dan tijd om het kleinfruit uit te planten.
Kleinfruit uitplanten
Hier hadden we al een start mee gemaakt in november 2022 met het planten van enkele druiven en mini-kiwi’s. Nu dan het grote vervolg erop met heel veel meer kleinfruit, zoals dat heet. Dat fruit wordt in rijen voor en achter de fruitbomen geplant. De zon minnende soorten ervoor (op het zuiden), degene die de nodige schaduw kunnen verdragen er achter. Op deze manier heb je ook weer een optimale samenwerking tussen verschillende soorten, ook in een optimaal gebruik van de ruimte die we hebben. De struiken zorgen er ook weer voor dat er geen onkruid / gras onder de bomen kan groeien en biedt daarnaast ook ruimte en eten voor insecten die helpen om plagen te bestrijden. En je kan er van gaan oogsten natuurlijk 😉
Dus ook weer gaten maken! Het proces is hetzelfde als bij de fruitbomen, alleen hebben we hier geen karton om de stammetjes heen gelegd, dat lijkt niet nodig omdat de struik laag bij de grond voor schaduw zorgt en het daarmee ook onkruid moeilijk maakt.
Cindy in sneltreinvaart Framboos uitplanten (video via Youtube):
Fruit beschermen
Als laatste leek het ook nog noodzakelijk om het fruit te beschermen tegen wild vraat. We zien geregeld in de verte, op de akkers achter ons reeën lopen en hebben al meerdere sporen aangetroffen op ons erf. Zelfs een paar dagen na het uitplanten van dit fruit was het eerste stammetje al aangevreten:
De jong bast van boompjes zijn zeer voedzaam en eiwitrijk, zeker in de winter als er weinig ander ‘vers’ eten is voor wild op het land.
Ook weer met een goede tip van de buurman (thnx! 🙏) hebben we de stammetjes beschermd met wilgen tenen, dit toevallig net over waren van het vervangen van de schutting van de ren door de kweekkas die we daar neer hebben gezet.
Soorten, Rassen en Aantallen
Dit fruit hebben we begin februari uitgeplant:
| Fruit | Cultivar | # | Type | Latijnse naam |
| Appel | Antonovka | 1 | Malus domestica | |
| Appel | Lobo | 1 | Malus domestica | |
| Appel | Rode Ananas | 1 | Malus domestica | |
| Appel | Rode Gravensteiner | 1 | Malus domestica | |
| Appel | Rode Ingrid Marie | 1 | Malus domestica | |
| Appel | Scarlet Benoni | 1 | Malus domestica | |
| Appel | Veendammer Glorie | 1 | Malus domestica | |
| Appel | Zoete Roemeling | 1 | Malus domestica | |
| Kornoelje | Geel | 1 | Conus mas Jolico | |
| Kweepeer | Champion | 1 | Cydonia oblonga | |
| Mispel | Bredase Reus | 1 | Mespilus germanica | |
| Moerbij | Zwarte | 1 | Morus nigra | |
| Peer | Doyenne du Comice | 1 | Pyrus communis | |
| Peer | Williams | 1 | Pyrus communis | |
| Pruim | Italiaanse Kwets | 1 | Prunus domestica | |
| Pruim | Opal | 1 | Prunus domestica | |
| Aalbes | Blanka | 2 | wit | Ribes rubrum |
| Aalbes | Gloire de Sablons | 4 | roze | Ribes rubrum |
| Aalbes | Jonkgheer van Tets | 4 | rood | Ribes rubrum |
| Aalbes | Rondom | 2 | rood | Ribes rubrum |
| Aalbes | Rovada | 4 | rood | Ribes rubrum |
| Braam | 8 | doornloos | Rubus fruticosus | |
| Framboos | Fallgold | 5 | hefst | Rubus idaeus |
| Framboos | Malling Promise | 10 | zomer | Rubus idaeus |
| Framboos | Polka | 5 | hefst | Rubus idaeus |
| Japanse wijnbes | 1 | Rubus phoenicolasius | ||
| Kruisbes | Captivator | 5 | Ribes uva-crispa | |
| Kruisbes | Hinnonmaki Rod | 5 | Ribes uva-crispa | |
| Zwarte bes | Titania | 4 | Ribes nigrum |
Hiermee komen we in totaal op meer dan 180 bomen die we hebben aangeplant sinds we hier wonen (iets langer dan een jaar nu)! Dus nog los van de struiken en meerjarige kruiden die we hebben geplant. We hebben natuurlijk ook hier en daar een boom gerooid om ruimte te maken voor ander plantgoed. In totaal zijn we zo heel veel CO2 aan het opslaan, omdat al deze bomen dankzij de zon 🌞 via fotosynthese CO2 gaan omzetten in koolstof (hout / wortels, voeding voor het bodemleven). Erg blij mee!! En dat gaat (hopelijk 😉) nog vrucht en oogst geven ook!
Vervolg
Tot zo ver voor nu, met alweer een lang blog…
Hier blijft het echter niet bij. Dit fruit moet goed verzorgd worden. Vooral water geven in de lente / zomer in de eerste jaren. Het kleinfruit zal ook opgebonden moeten worden om makkelijk (lees: efficiënt) te kunnen snoeien / oogsten, maar ook om zo veel mogelijk oogst te kunnen krijgen. De grond rond het fruit zal bewerkt moeten worden (liefst zo weinig mogelijk), ik zit eraan te denken dit in te zaaien met klaver voor ‘permanente’ bodembedekking en stikstof binding uit de lucht. Handig voor al het leven erom heen, waarover later ongetwijfeld meer! Ook met uitplanten waarschijnlijk, hier zal het niet bij blijven, we zijn nog niet klaar 😎👩🌾👨🌾 Tot snel dus weer!