In onze nazomer update hebben we kort laten zien dat we bezig zijn met een zogenaamde kiemkracht test. In deze blog meer info daarover en de resultaten!
Wat is groenbemester?
Onder mest wordt meestal dierlijke mest verstaan (dwz: verteerde uitwerpselen). Dat mest niet altijd van ‘dierlijke producten’ wordt gemaakt weten we eigenlijk ook allemaal wel; namelijk dat kunstmest niet van dierlijk / organisch materiaal is gemaakt, maar vaak gemaakt met een chemisch proces van grondstoffen die elders uit de grond gehaald worden.
Mest is eigenlijk de verzamelnaam van ‘voedingsstoffen voor planten’. (technisch zijn het voedingstoffen voor de microbiologie die planten voedt, daarover ooit meer)
Waarom zouden planten via de maag en darmen van een dier moeten verwerkt worden om weer voedingsstoffen voor planten te worden? En waarom zouden die grondstoffen van elders gehaald moeten worden als die hier ‘gewoon’ in de grond zitten? Goede vragen 😉
Mest kan (dus) ook gemaakt worden van planten. Namelijk planten die voedingsstoffen (stikstof, fosfor en kalium als meest bekende en daarnaast een breed spectrum aan spoorelementen waarvan de mens er +20 heeft geïdentificeerd) uit de grond halen en teruggeven aan diezelfde grond om beschikbaar te komen voor andere planten. Bepaalde planten wortelen bijvoorbeeld dieper dan andere. Bepaalde planten zijn in staat om stikstof uit de lucht te halen via behulpzame bacteriën. Al deze voedingsstoffen gebruiken die planten zelf om te groeien, maar geven die voedingsstoffen ook weer ’terug’ als ze sterven en ontbonden worden. Net als in magen / darmen van vee wordt dit ‘dode plantmateriaal’ dan door bacteriën in de grond weer omgezet in voedingstoffen die voor volgende planten bruikbaar zijn. Als mest dus.
Maar wat is nu dan een groenbemester? Dat is een plant die je bewust laat groeien om voedingsstoffen uit de grond en/of lucht te halen voor latere productie van groente / fruit / granen dat van andere planten af komt. Zo heb je geen dierlijke mest nodig (en uiteraard al helemaal geen kunstmest), in principe… helemaal zonder dierlijke mest gezond eten produceren is nog niet zo makkelijk / evident of zelfs efficient, dat komt nu niet verder aan de orde (dan zou dit helemaal een onleesbaar lange blog worden 😴), later ongetwijfeld daarover (iets) meer…
Winterrogge
Een favoriete groenbemester is winterrogge! Dit komt omdat je dit tot eind oktober kan zaaien in ons klimaat en deze plant zeer winterhard is. Voordeel hiervan is dat je na een seizoen van groente productie dit nog kan zaaien en dit tot de start van de productie het volgende seizoen kan blijven groeien. Bij lage temperatuur / weinig zon komt die groei wel tot stilstand, echter blijft de plant leven om later weer door te groeien. Met lange / diepe wortels worden voedingsstoffen uit de diepere bodemlagen gehaald en opgeslagen in de plantdelen. Door het land ook in de winter begroeid te laten, voedt de plant ook het actieve bodemleven. Dit bodemleven komt in de kou ook nagenoeg tot stilstand / in winterslaap , maar blijft wel in leven, zeker als dit voeding vanuit levende planten krijgt. Daarmee is de grond dan dus dubbel actief en ‘voedzaam’ als het komende seizoen de groente productie start!
Vanwege al deze voordelen had ik in Rotterdam al een deel van de tuin ingezaaid met winterrogge in de herfst ’21, zoals ook in de vorige update getoond:
Omdat we naar Onze Tiny Boerderij zijn verhuisd in de tussentijd was er geen sprake van een nieuw groente productie seizoen in Rotterdam en hebben we de winterrogge daar laten doorgroeien en ‘rijpen’ om te kunnen oogsten. Vlak voor de overdracht van het huis hebben we het veldje zoals op de foto te zien is geoogst in 2 batches en deze laten drogen. Batch 1 was iets te vroeg geoogst, dachten we. Batch 2 was iets later geoogst en helaas / per ongeluk nat geregend tijdens het drogen (buiten dus 😎). Van beide batches waren we dus niet zeker of deze het ‘nog wel zouden doen’.
Kiemkracht test van 4 batches
Naast deze 2 batches hadden we nog wat zaad over van het inzaaien van het veldje in Rotterdam en hebben we voor komende herfst / winter ook nieuw zaad gekocht (ook omdat we nu wat meer grond in te zaaien hebben). 4 Batches in totaal dus, waarbij we vooral benieuwd zijn welke batches het doen en als we dan toch aan het analyseren zijn, welke batches het beste zijn. Dwz, de grootste kiemkracht laten zien.
Van links naar rechts zijn dit de batches zoals ook in de nazomer update beschreven:
- Biologisch zaaigoed uit 2021
- Biologisch zaaigoed uit 2022
- Zelf gemaakt en gemaaid in 2022 in de tuin in Rotterdam
- Een tweede batch zelf gemaakt en gemaaid in 2022, later geoogst echter natgeregend tijdens het drogen
Dit zaad hebben we vervolgens gezaaid in gelijke hoeveelheden (3 postjes met elk 5 zaden) met dezelfde grond erin (compost vermengd met grond van het erf):
We hebben 1 augustus gezaaid, nu wachten en observeren!
De Resultaten
Zoals je (een beetje) kan zien in het laatste plaatje is de grootte van de plantjes in dit stadium ongeveer gelijk (dwz, de verschillende batches gemiddeld met elkaar vergeleken, het ene plantje uiteraard groter dan het andere). In aantallen echter grote verschillen:
- Biologisch zaaigoed uit 2021: in totaal 4 zaadjes ontkiemd (van de 3×5=15)
- Biologisch zaaigoed uit 2022: ook 4 in totaal ontkiemd
- Zelf gemaakt en gemaaid in 2022 in de tuin in Rotterdam: 11 van de 15 zaadjes ontkiemd! 🏁
- Een tweede batch zelf gemaakt en gemaaid in 2022, later geoogst echter natgeregend tijdens het drogen: 7 van de 15 ontkiemd
Het lijkt er dus in ieder geval op dat ons zelf gemaakte zaad prima bruikbaar is om ook dit erf te voorzien van groenbemester! We kunnen met deze ervaring ook spelen met de dosering van het zaad om er zeker van te zijn dat we genoeg zaaien (en niet teveel om verspilling te voorkomen).
Tot zover in ieder geval het delen van deze test en analyse. Meer hiervan volgt; het opzetten van de tuinderij zal gepaard gaan met veel leren, observeren, fouten maken, vallen en opstaan. In een volgende blog ook weer de diepte in, namelijk over het gebruiken van deze groenbemesters! Tot dan 🍀